archiwalne wpisy

Świeccy franciszkanie w Krakowie przy klasztorze św. Franciszka w XX wieku, Kraków 2009, ss. 432.

Zdzisław Gogola OFMConv., Bronisława Fima FZŚ, Świeccy francisz-
kanie w Krakowie przy klasztorze św. Franciszka w XX wieku
, Kraków 2009, ss. 432.

Ktoś powiedział, że historia powstaje na naszych oczach. Tezy tej dobitnie broni omawiane dzieło. Powstałą przy godnym podziwu nakładzie sił i żmudnych, wręcz benedyktyńskich badań i kwerend. Pracę Autorzy zadedykowali „Siostrom i Braciom Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, którzy tworzyli i tworzą historię przy najstarszym klasztorze franciszkańskim w Polsce”.

Książkę wydano staraniem Wspólnoty Franciszkańskiego Zakonu Świeckich przy klasztorze św. Franciszka w Krakowie. Koszty wydania w części pokryte zostały ze środków KBN Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Wydania i druku podjęło się Wydawnictwo Towarzystwa Słowaków w Polsce z Krakowa. Jest to bardzo staranne i bibliofilskie wydanie albumowe. Bogaty materiał fotograficzny oraz dobrze metodologiczne ułożone dzieło ukazuje czytelnikowi współczesne oblicze krakowskiego tercjarstwa, dowodząc jego żywotności i aktualności w obecnych czasach.

Po latach nikt nie będzie pamiętał o krakowskich siostrach i braciach tercjarzach XX w. Niewiele bowiem wśród nich uczonych i wielkich według miary tego świata. Świat nie pamięta o zwyczajnych i uczciwych ludziach. Nie oznacza to jednak, że franciszkańska rodzina świeckich składa się jedynie z przedstawicieli niegdysiejszego plebsu. Owszem, są pośród nich profesorowie, prawnicy, dyrektorzy szkół i nauczyciele, przemysłowcy, główni księgowi, urzędnicy, rzemieślnicy. Warto zauważyć, że jednym z recenzentów pracy jest członek FZŚ, prof. dr hab. Krystyna Rajzer.

Część pierwsza opracowania przybliża czytelnikowi historię franciszkańskiego tercjarstwa, omawia jego strukturę oraz opisuje dzieje Trzeciego Zakonu Franciszkańskiego przy krakowskim klasztorze. Autorzy, a w głównej mierze o. Zdzisław Gogola, asystent duchowy krakowskiego FZŚ przy bazylice św. Franciszka, przedstawia wczoraj i dzisiaj krakowskiego tercjarstwa, opisuje proces adaptacji zakonu po II wojnie światowej oraz formy aktywności braci i sióstr. Wśród form działalności krakowskich tercjarzy jest nie tylko formacja duchowa jego członków oraz działania charytatywne i kulturalno-oświatowe, ale też dzieła szczególne: Dom Tercjarski oraz własna Spółdzielnia Mieszkaniowa „Pokój i Dobro”.

Nie do przecenienia są treści zawarte w części drugiej publikacji. Dotychczas żaden z zakonów w Polsce, ani tym bardziej któryś z klasztorów, nie zdobył się na opracowanie i wydanie drukiem publikacji zawierającej biogramy członków Trzeciego Zakonu. Nie trzeba dowodzić ogromu pracy, jakiej podjął się o. Zdzisław Gogola. Powstała ona pod redakcją trzech osób: autora o. Z. Gogoli oraz współautorek Bronisławy Fimy i Aleksandry Mączki.

Galerię krakowskich tercjarzy otwierają znamienici członkowie Trzeciego Zakonu, krakowskiej kongregacji: św. Józef Sebastian Pelczar, biskup, oraz bł. Aniela Teresa Salawa. Pośród 81 biogramów znajdujemy m.in. najstarszą tercjarkę Agnieszkę Annę Michorczyk, kobietę bez żadnego wykształcenia. Jej życie wypełniały praca i modlitwa. Cierpienie i ból. Dożyła 100 lat. Wtedy „przypomnieli sobie” o niej: Prezes Rady Ministrów, Wojewoda Małopolski, Prezydent Miasta Krakowa, Prezes ZUS; docenili przełożeni i zakon. Naprzeciw niej stoi Krystyna Kinga Rajzer, profesor doktor habilitowany, wykładowca uczelni krakowskich: Akademii Ekonomicznej i Wyższej Szkoły Handlowej. Dorobek naukowy liczony jest w setkach publikacji.

Wiedzę o Franciszkańskim Zakonie Świeckich w Krakowie uzupełniają zamieszczone aneksy. Niezwykle cenne z historycznego punktu widzenia są m.in. wykazy braci i sióstr FZŚ, obejmujące lata od 1870 do 2009 r. oraz bardzo ciekawy materiał o. Stanisława Jaromiego OFMConv., zatytułowany: Inspiracje franciszkańskie w ekologii i ekofilozofii.

Praca zawiera indeksy: rzeczowy i geograficzny, które znacznie ułatwiają korzystanie z zawartych w monografii materiałów. Jedynym niedociągnięciem opracowania jest brak w wykazie skrótów objaśnienia skrótu TOR.

Dzieło poza wartością ściśle historyczną ma również walor kerygmatyczny, wszak sposób życia proponowany przez św. Franciszka z Asyżu polegał na głoszeniu Ewangelii: głoszeniu poprzez swoje życie Dobrej Nowiny. Ogromny zastęp tercjarek i tercjarzy krakowskich, że użyję tego historycznego określenia, jest tego najlepszym dowodem. Wiem też, że dalsza aktywizacja franciszkanów Trzeciego Zakonu w znacznej mierze zależy od franciszkanów Pierwszego Zakonu.

„Książka jest próbą przedstawienia okruchów życia i działania wspólnoty sióstr i braci świeckiej rodziny franciszkańskiej skupionej przy klasztorze św. Franciszka w Krakowie. Autor mocno ufa, że publikacja przyczyni się do upamiętnienia chociaż w części dziejów tej wspaniałej wspólnoty i do aktywizacji franciszkanów świeckich” (Z. Gogola, Zakończenie).

Taką też i ja mam nadzieję i tego życzę Asystentowi FZŚ w Krakowie.

 

o. Ignacy Kosmana OFMConv.

Comments are closed.