Ołtarz

Katecheza liturgiczna nr 65 (niedziela, 7 czerwca 2015 r.): Jezus obiecał, że gdzie dwaj lub trzej zbiorą się w Jego imię, On będzie pośród nich (por. Mt 18,20). Zgodnie z tą obietnicą prawdziwą świątynię Chrystusa stanowi zgromadzony lud. Lud Boży zbiera się, by przeżyć spotkanie z Panem, swoje wybranie, inność płynącą z przynależności do Pana, by następnie być odesłanym z powrotem do świata i nieść mu owoce przemieniającego spotkania. To gromadzenie się dokonuje się zawsze w jakimś miejscu. Liturgia potrzebuje przestrzeni, przestrzeni wyróżnionej, w pewien sposób „odciętej” od świata. Ponieważ jest to przestrzeń, w której przeżywa się obecność Bożą, jest ona wyróżniona, inna.
Liturgiczna przestrzeń posiada swoją strukturę. Jej centralnym punktem jest ołtarz.
Ołtarz to miejsce sprawowania ofiary. W Nowym Testamencie jest tylko jedna ofiara, którą złożył Jezus Chrystus z samego siebie: stawszy się człowiekiem i będąc posłusznym aż do śmierci (Flp 2,8). Narzędziem i miejscem ofiary jest fizyczne ciało Jezusa, który stał się dla nas „żywym kamieniem odrzuconym przez budujących” (1 P 2,4). Chrystus jest więc „Kapłanem, Ołtarzem i Barankiem ofiarnym (5 prefacja wielkanocna), natomiast ołtarz stojący w kościele jest znakiem Chrystusa.
W kościele powinien być więc jeden ołtarz, kamienny, „ustawiony w takim miejscu, by rzeczywiście stanowił ośrodek, ku któremu spontanicznie zwracać się będzie uwaga całego zgromadzenia wiernych” (OWMR 299).
O takim symbolicznym znaczeniu ołtarza przypomina ucałowanie go na początku i na końcu liturgii, zalecany umiar w przyozdabianiu (OWMR 305), umieszczanie na nim tylko tego, co niezbędne dla sprawowania Eucharystii (OWMR 306), a także krzyż i świece – umieszczone na ołtarzu lub obok niego.
Jezus zawarł swoją ofiarę w znakach chleba i wina, wybranych w czasie Ostatniej Wieczerzy. Chrystusowy nakaz „sprawowania pamiątki” Kościół podejmuje sprawując Eucharystię – ofiarną ucztę złączoną z dziękczynieniem. Ołtarz jest więc także stołem Pańskim. Symbolikę stołu podkreśla kształt ołtarza, przykrycie go białym obrusem, ustawienie w taki sposób, „aby łatwo można było obchodzić go dookoła i celebrować przy nim w stronę ludu” (OWMR 299). Oczywiście w czasie Eucharystii nie zasiadamy wokół stołu, ale „przystępujemy do stołu Pańskiego”. Dlatego kapłan winien brać z ołtarza Komunię św., by jej nam udzielić (a nie wyjmować z tabernakulum); dlatego też powinniśmy podchodzić po nią do ołtarza (a nie czekać aż szafarz komunii przynosi nam ją pod chór).

Chrześcijanin z ofiary Chrystusa czerpie moc do przeżywania swego życia w zjednoczeniu z Nim. Kościół czci jako świętych tych, którzy w sposób heroiczny wydali swoje życie, włączyli się w ofiarowanie Chrystusa. Dlatego też istnieje zwyczaj składania pod ołtarzem relikwii świętych.

Wysłuchajmy na koniec fragmentu modlitwy poświęcenia ołtarza: „Niech ten ołtarz będzie dla nas znakiem Chrystusa, z którego boku wypłynęła krew i woda, źródło sakramentów Kościoła. Niech będzie stołem świątecznym dla wszystkich, których Chrystus zaprasza na ucztę; niech tutaj składają swoje troski i ciężary, a otrzymają nową moc ducha na dalszą drogę życia”.