Kielich i patena

Katecheza dwudziesta piąta (niedziela, 1 czerwca): Kielich i patena

Kielich posiada w Piśmie Świętym znaczenie ambiwalentne. Wypełniony winem ma zbliżoną symbolikę do wina: picie z kielicha przypomina o radości wiecznej, której przedsmak możemy poczuć już na ziemi. Pełen kielich oznacza również gniew Pański. Zatwardziali grzesznicy, oporni wobec wezwania do nawrócenia, będą zmuszeni do wypicia aż do dna kielicha Bożego gniewu: „Bo w ręku Pana jest kielich, który się pieni winem, pełnym przypraw. I On z niego nalewa: aż do mętów wypiją, pić będą wszyscy niegodziwi na ziemi” (Ps 75, 9).
Zwyczajowo w czasie uczty pito z jednego kielicha, podawanego z rąk do rąk. Staje się on więc symbolem wspólnoty i jedności. Podobnie czynią pierwsi chrześcijanie, sprawując Eucharystię – wszyscy przyjmują Krew Pańską z jednego kielicha. Tutaj symbolika jedności jest jeszcze mocniej podkreślona, gdyż jedność ta staje się możliwa dzięki ofierze Chrystusa, zawartej w znakach przemienionego chleba i wina.
Kielich w Nowym Testamencie oznacza również radość, dziękczynienie i błogosławieństwo Boże, ale wskazuje także na cierpienie i śmierć Jezusa, który w Ogrójcu modlił się: „Panie, oddal ode Mnie ten kielich…”

Chleb, który w czasie Eucharystii ma się stać Ciałem Chrystusa, zostaje złożony i zaniesiony w procesji na patenie – płaskim naczyniu, wykonanym z tego samego materiału co kielich. To naczynie liturgiczne nie ma odpowiedników biblijnych, a więc i bogatej symboliki. Na patenie składa się chleb – „owoc ziemi oraz pracy rąk ludzkich”, który zostanie przemieniony w Ciało Pańskie. Dlatego też akt włączenia siebie w ofiarę Chrystusa możemy porównać do złożenia swego życia na patenie.