Psalm responsoryjny

Katecheza czternasta, (niedziela, 2 marca): Psalm responsoryjny
Psalmy były wykorzystywane w liturgii Mszy świętej od samego początku istnienia Kościoła. Choć zmieniała się jej forma i różnicowało się znaczenie tych natchnionych tekstów, to jednak zawsze dla chrześcijan ten starotestamentalny zbiór modlitw był bliski. Psałterz jest traktowany jak elementarz modlitwy i w Liturgii Słowa nadawany jest mu wyjątkowy charakter. Przez to, że psalm jest śpiewany, a nie jedynie czytany, pomaga w medytacji nad wcześniej usłyszanym Słowem Bożym. Po odnowie liturgicznej Soboru Watykańskiego II psalm responsoryjny ma swoje stałe miejsce w Liturgii Słowa i odtąd jest śpiewany zawsze po pierwszym czytaniu. Psalm śpiewany jest przez wspólnotę liturgiczną w formie responsorialnej, czyli w formie odpowiedzi. Psałterzysta śpiewa fragmenty jednego ze 150 psalmów zawartych w Biblii, a wszyscy wierni odpowiadają refrenem, najczęściej pochodzącym z tego samego psalmu. Głównym motywem decydującym o wyborze konkretnego psalmu do danej liturgii jest zgodność treści z pierwszym czytaniem. Możemy więc powiedzieć, że psalm responsoryjny w poetycki sposób odnosi się do wcześniej usłyszanego tekstu i także jest jego komentarzem. Słuchanie śpiewanego psalmu i śpiewanie powtarzającego się refrenu daje okazję do medytowania treści słowa Bożego. Słowa psalmu w przedziwny sposób wyrażają to, co odczuwaliśmy czujemy w sercu, podczas słuchania pierwszego czytania. Warto zatrzymać się nad refrenem, który czasem bywa powtarzany bezmyślnie i po pierwszej zwrotce zaśpiewanego psalmu trudno sobie przypomnieć jego brzmienie. Refren nadaje indywidualny charakter każdemu wykonywanemu psalmowi. To on wiąże go z całością każdej liturgii. Refren psalmu może stać się dla nas słowem, które zabierzemy ze sobą z niedzielnej liturgii. To on, nucony w różnych porach dnia i w zmieniających się okolicznościach naszego życia, przenosi naszą myśl do Boga, któremu w oddajemy cześć w czasie każdej Mszy świętej i całym naszym życiu.