Gdzie istnieje granica między rodziną zdrową a dysfunkcyjną? Co to znaczy, że rodzina jest systemem? Jak terapeuta, doradca rodzinny powinien radzić sobie z własnymi emocjami, aby jego praca przynosiła pozytywne efekty? Na te pytania szukali odpowiedzi uczestnicy konferencji. Celem pracy większości z nich jest pomoc w usamodzielnianiu się rodzin. „Zadaniem pomocy społecznej, rodzinnych sądów, Centrum Służby Rodzinie jest tak na prawdę przestać być potrzebnym. Powinniśmy udzielić wsparcia rodzinie tak, aby mogła potem sama dobrze funkcjonować” – twierdzi organizator konferencji Tomasz Bilicki z Centrum Służby Rodzinie. Jednak droga do tego celu bywa długa i nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty.
Dobre efekty pracy z rodzinami dysfunkcyjnymi osiąga ten, kto wie jak je wspierać. Profesjonalizm, zainteresowanie drugim człowiekiem, autentyczność, tolerancja, nieocenianie innych – między innymi takie cechy powinien mieć ten, kto pomaga. Profil osoby pomagającej przedstawiła w swoim wykładzie psycholog i socjolog z Ośrodka Wsparcia „PORT” Towarzystwa „Nasz Dom” w Warszawie Katarzyna Buczek. Dr Elżbieta Januszewska, psycholog z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, podkreśliła również takie umiejętności, jak: konstruktywne słuchanie, umiejętne prowadzenie rozmowy, empatia. Zdaniem prelegentek warto pomagać rodzinom w ich bieżących sprawach, umieć okazywać zrozumienie, szacunek, informować o różnych formach wsparcia i zachowywać dyskrecję (oczywiście z wyjątkiem sytuacji, gdy w rodzinie dochodzi do poważnych nadużyć , jak przemoc, wykorzystanie seksualne czy inne). Zdaniem dr Januszewskiej istnieje 10 zasad dobrego wychowania dzieci, na które warto uwrażliwiać rodziców. Pierwsza i najważniejsza to: Kochaj dziecko za to, że jest, a nie za to, jakie jest. Kolejne to nauka wzajemnego szacunku, służenie dziecku radą, uczenie rozróżniania dobra od zła, wspólne spędzanie wolnego czasu, wzajemne słuchanie i słyszenie siebie, dawanie dziecku swobody w działaniu i wsparcia. Bożenna Wardęszkiewicz, psycholog i certyfikowany psychoterapeuta z Polskiego Instytutu Ericksonowskiego w Łodzi podkreśliła znaczenie rozpoznawania własnych emocji i uczenie tego rodziców, ponieważ gwarantem osiągnięcia sukcesu w życiu, również rodzinnym, jest rozwijanie inteligencji emocjonalnej.
„Konferencja pokazała jak ważne jest akceptowanie rodziny z całym bogactwem inwentarza, nieocenianie” – mówi Magdalena Matuszkiewicz, pracownik socjalny Fundacji Dom w Łodzi. „Rodziny dzieci, które u nas przebywają, muszą wiedzieć, że my ich w pełni akceptujemy. To jest podstawą do tego, aby również dziecko czuło się akceptowane. To pierwszy krok zanim zacznie się pracę z dzieckiem i jego rodzicami” – dodaje Matuszkiewicz. „Bardzo dobrze, że była mowa o tym gdzie szukać pomocy i jak radzić sobie w sytuacjach trudnych” – twierdzi nauczycielka Małgorzata Nycz. „Bardzo przydatna jest wiedza na temat sposobów komunikowania się z rodzicami, aby się otworzyli na nas i opowiedzieli o swoich problemach. Dzięki temu my będziemy mogli w odpowiedni sposób udzielić im pomocy” – mówi Marta Kapuściak z Terenowego Komitetu Ochrony Praw Dziecka.
Z taką wiedzą i wciąż doskonalonymi umiejętnościami osobom zajmującym się pomocą rodzinną pozostaje jedno, trzeba zabierać się do pracy, bo rodzin potrzebujących wsparcia w Łodzi jest wiele.