Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim

„Między wszystkimi środkami wychowania szczególne znaczenie ma szkoła, która mocą swego posłannictwa kształtuje z wytrwałą troskliwością władze umysłowe, rozwija zdolność wydawania prawidłowych sądów, wprowadza w dziedzictwo kultury wytworzonej przez przeszłe pokolenia, kształci zmysł wartości, przygotowuje do życia zawodowego, sprzyja dyspozycja do wzajemnego zrozumienia się, stwarzając przyjazne współżycie wśród wychowanków różniących się charakterem i pochodzeniem; ponadto stanowi jakby pewne centrum, w którego wysiłkach i osiągnięciach powinny uczestniczyć równocześnie rodziny, nauczyciele, różnego rodzaju organizacje rozwijające życie kulturalne, obywatelskie, religijne, państwowe i cała społeczność ludzka.
Piękne wiec i wielkiej doniosłości jest powołanie tych wszystkich którzy pomagając rodzicom w wypełnianiu ich obowiązku i zastępując społeczność ludzką podejmują w szkołach zadania wychowawcze; powołanie to wymaga szczególnych przymiotów umysłów i serca, jak najstaranniejszego przygotowania i ciągłej gotowości do odnowy i dostosowania się.” (nr 5).

do góry

świecki Katolik świadkiem wiary w szkole

  Szkoła pełni funkcje społeczną nie do zastąpienia, ponieważ, do naszych czasów, sprawdziła się jako najważniejsza instytucjonalna odpowiedź społeczeństwa, na prawo każdego człowieka do wykształcenia, a więc do jego samorealizacji oraz jako jeden z najbardziej zasadniczych czynników kształtujących życie społeczeństwa. Szkoła staje się coraz bardziej konieczna w następstwie rosnącego znaczenia uwarunkowania społecznego i środków masowego przekazu wraz z ich sprzecznymi i często szkodliwymi wpływami, z powodu stałego rozprzestrzeniania się środowiska kulturalnego, coraz bardziej złożonego, zróżnicowanego i wyspecjalizowanego przygotowania do życia zawodowego i coraz większej bezsilności, w jakiej znajduje się rodzina, gdy sama musi stawić czoła wszystkim tym poważnym problemom (13).
Do powołania każdego wychowawcy katolickiego należy trud nieustannego wypracowania społecznego wzorca, ponieważ formuje on człowieka, mając na względzie włączenie tegoż człowieka w społeczeństwo. Przygotowuje go do podjęcia społecznego zaangażowania, zmierzającego ku doskonaleniu jego struktur po to, by je uzgadniać z zasadami ewangelicznymi i czynić ludzkie współżycie pokojowym, braterskim i wspólnotowym. Nasz świat współczesny nękany jest takimi problemami jak: głód, analfabetyzm, wyzysk człowieka, ostre kontrasty w poziomie życia poszczególnych osób i krajów, agresywność, przemoc, nieustanne rozszerzanie się narkomanii, legalizacja przerywania ciąży, ponadto różne formy braku szacunku dla życia ludzkiego. Wszystko to wymaga, by katolicki wychowawca rozwinął w sobie samym i kultywował u swoich uczniów wyostrzoną wrażliwość społeczną oraz głęboka odpowiedzialność obywatelska i polityczną. W ostatecznym rozrachunku wychowawca katolicki jest włączony w dzieło formacji ludzi, którzy „cywilizację miłości” będą czynić rzeczywistością. równocześnie zaś wychowawca katolicki jest powołany do ubogacenia owego wzorca i wrażliwości społecznej własną postawa i doświadczeniem życiowym, tak aby włączenie ucznia w społeczeństwo mogło przybierać rysy specyficzne świeckie, które będą udziałem większości uczniów (19).
Podsumowując, można powiedzieć, że świecki wychowawca – katolik jest to człowiek świecki, który spełnia swą misję w Kościele, realizując przez wiarę swe świeckie powołanie we wspólnotowej strukturze szkoły. Stara się zatem o utrzymanie możliwie najwyższego poziomu kwalifikacji zawodowych, apostolskie promieniowanie swej wiary na integralne kształtowanie człowieka, przekazywanie kultury, wcielenie w życie pedagogiki bezpośredniego i osobistego kontaktu z uczniem i na duchowe oddziaływanie wobec wspólnoty wychowawczej, do której on należy i różne osoby, z którymi wspólnota wychowawcza utrzymuje kontakt. To jemu, jako członkowi tej wspólnoty, rodzina i Kościół powierzają dzieło wychowawcze w szkole. Wychowawca świecki musi być głęboko przekonany, że staje się uczestnikiem uświęcającej i wychowawczej misji Kościoła i nie może się czuć oderwany od całej wspólnoty kościelnej (24).
aspekt zawodowy, ale nie może być do niego sprowadzone. Jest ono podejmowane w ramach nadprzyrodzonego jego powołania chrześcijańskiego. Wychowawca winien je więc przeżywać efektywnie, jako osobiste powołanie w Kościele, nie tylko zaś jako spełnienie pewnego zawodu. Jest to powołanie, w którym – z racji bycia świeckim – winien łączyć bezinteresowność i szlachetność, ze słuszną obrona właściwych sobie praw; w ostatecznym rozrachunku powołanie z cała pełnią życia i osobistego zaangażowania, które to słowo w sobie mieści i które otwiera bardzo szerokie perspektywy, tak że człowiek może nim żyć – w porywie pełnym radości
Jest więc rzeczą wielce pożądaną, by każdy świecki wychowawca katolicki najbardziej świadom znaczenia, bogactwa i odpowiedzialności takiego powołania, stara się odpowiedzieć na jego wymagania, pewny, że ta odpowiedź ma zasadnicze znaczenie dla budowania i ustawicznej odnowy ziemskiej rzeczywistości oraz podejmowania koniecznego dzieła ewangelizacji świata (37).
Różne okoliczności, w których odbywa się  praca katolicka świeckiego w szkole, powodują, że często czuje się on osamotniony, niezrozumiały i w konsekwencji kuszony, by się zniechęcić i zrzucić z siebie odpowiedzialność. Żeby stawić czoła takim przypadkom i – najogólniej – lepiej realizować swoje powołanie, katolik świecki, pracujący w szkole, winien zawsze móc liczyć na wsparcie i pomoc całego kościoła (71).
Katolicy świeccy, którzy pracują w szkole w charakterze nauczycieli, kierowników, administracji lub na stanowiskach pomocniczych, nie mogą wątpić, że stanowią dla Kościoła wielką nadzieję. Najogólniej – to w nich Kościół składa nadzieje na stopniowe zespolenie rzeczywistości ziemskich w Ewangelii i na przekazanie tego zespolenia wszystkim ludziom; w szczególności zaś, na podjęcie niezwykle ważnego zadania integralnej formacji człowieka i wychowanie w wierze młodzieży, od czego zależy czy przyszły świat będzie bardziej zbliżony, czy oddalony od Jezusa Chrystusa (81).

do góry

List do rodzin z okazji Roku Rodziny 1994r.

Na czym polega wychowanie? Wydaje się, że aby trafnie na to pytanie odpowiedzieć, nie można pominąć dwóch fundamentalnych prawd: po pierwsze, że człowiek jest powołany do życia w prawdzie i miłości; po drugie, że każdy urzeczywistnia siebie przez bezinteresowny dar z siebie samego. Odnosi się to zarówno do tych, którzy wychowują, jak i do tych, którzy są wychowywani. Również i wychowanie jest procesem, w którym wzajemna komunia osób dochodzi do głosu w sposób szczególny. Wychowawca jest osoba, która „rodzi” w znaczeniu duchowym. wychowanie w tym ujęciu może być równocześnie uważane za prawdziwe apostolstwo. Jest wspólnym uczestnictwem w prawdzie i miłości, w tym ostatecznym celu, który stanowi powołanie człowieka ze strony Boga Ojca i Ducha świętego.
List do Rodzin Gratissimam same Ojca świętego Jana Pawła II z okazji Roku rodziny 1194

do góry

ATHORTACJA Apostolska
"FAMILIARIS CONSORTIO" numer 40

.... Państwo i Kościół maja obowiązek służenia rodzinom wszelkimi możliwymi formami pomocy, aby rodziny mogły prawidłowo wypełnić swe zadania wychowawcze. W tym celu, zarówno Kościół, jak i państwo winny tworzyć i popierać te instytucje i taką działalność, których słusznie domagają się rodziny: pomoc winna być proporcjonalna do niewystarczalności rodziny. A zatem ci wszyscy, którzy w społeczeństwie stoją na czele szkolnictwa, nie powinni nigdy zapomnieć, że rodzice zostali ustanowieni przez samego Boga pierwszymi i głównymi wychowawcami dzieci, i że ich prawo jest niezbywalne...

do góry

Orędzie na światowy Dzień Pokoju 1997r.

.... Wy, wychowawcy, powołani aby wpajać młodym autentyczne wartości życia, zapoznając ich ze złożonością ludzkiej historii i kultury, pomagajcie im kierować się w każdej dziedzinie życia cnotami tolerancji, zrozumienia i szacunku, stawiając im za wzór tych, którzy byli budowniczymi pokoju i pojednania....
Orędzie na światowy Dzień Pokoju 1997

do góry

Przemówienie do katechetów, nauczycieli
i wychowawców (Włocławek 6 czerwca 1991r.)

.... Młody człowiek jest wrażliwy na prawdę, sprawiedliwość, piękno, na inne wartości duchowe. Młody człowiek pragnie odnaleźć siebie samego, dlatego szuka, czasem burzliwie szuka, prawdziwych wartości i ceni tych ludzi, którzy ich nauczają i według nich żyją. Któż z nas nie miał w życiu i nie wspomina z wdzięcznością takiego człowieka: kapłana, nauczyciela, profesora lub przyjaciela, który umiał odsłonić nam nowy świat wartości i wzbudzić dla niego trwały entuzjazm, czy nawet nadać cały kierunek życiu? W naszym świecie, w świecie wielorakiego postępu i rozwoju, ale i dominującego materializmu, młodzież szuka oparcia w Kościele, który kształtuje wiarę i ukazuje horyzonty chrześcijańskiego humanizmu.
Jeszcze raz pozwolę sobie zacytować słowa Soboru z tego samego dokumentu: „Piękne (..) i wielkiej doniosłości jest powołanie tych wszystkich, którzy pomagając rodzicom w  wypełnianiu ich obowiązku i zastępując społeczność ludzką, podejmują w szkołach zadania wychowawcze; powołanie to wymaga szczególnych przymiotów umysłu i serca, jak najstaranniejszego przygotowania i ciągłej gotowości do odnowy i dostosowania” (Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim,).
Tego wszystkiego wam, drodzy bracia i siostry, z całego serca życzę. Tego życzę polskiej szkole i społeczeństwu: całej Ojczyźnie....
Włocławek 6 czerwca 1991

do góry

Homilia wygłoszona podczas mszy w  Łowiczu
(14 czerwca 1999r.)

do góry

Szkoła i uniwersytet w życiu Kościoła i narodu

„Kościół odnosi się ze szczególnym uznaniem do powołania nauczyciela – wychowawcy. W rozumieniu pedagogiki katolickiej nauczyciel jest nie tylko specjalistą ograniczającym się do przekazywania w sposób usystematyzowany zespołu wiadomości, lecz przede wszystkim wychowawcą i mistrzem wspierającym powołanie swoich uczniów do życia w prawdzie i miłości. Jan Paweł II stwierdza wprost, że wychowawca rodzi wychowanka w znaczeniu duchowym.
Uznając wychowanie za autentyczne apostolstwo, Kościół dostrzega w nim szczególną formę udziału w posłannictwie prorockim Chrystusa, jedynego Mistrza i Nauczyciela”(nr 7).
 
„Synod Plenarny, z pełną świadomością, że to przede wszystkim nauczycieli dotykają problemy związane ze słabością polskiej szkoły, kieruje do nich apel o pogłębianie świadomości swojego powołania oraz o wytrwałość w często nie rozumianym trudzie”(nr 52).”

do góry

III Synod Archidiecezji Łódzkiej (1996-1998)

„Art. 298. Celem duszpasterstwa w grupach zawodowych jest pogłębianie wiary uczestników, formowanie etosu pracy i postawy miłości do Kościoła i Ojczyzny, jak również tworzenie warunków do porozumienia pracodawców i pracobiorców.”

do góry