|
Nr 106
1979 kwiecień 19, Warszawa - Wytyczne dyrektora Departamentu IV MSW dla wydziałów IV komend wojewódzkich Milicji Obywatelskiej w związku z wizytą Jana Pawła II w Polsce 2-10 czerwca 1979 r.
Warszawa, dnia 19 kwietnia 1979
Tajne specjalnego znaczenia
Wytyczne dyrektora Departamentu IV MSW dla wydziałów IV KW MO
w związku z wizytą papieża Jana Pawła II w Polsce (1)
W dniach 2-10 czerwca 1979 r. złoży wizytę w Polsce papież Jan Paweł II.
Przyjazd papieża stwarza dla hierarchii kościelnej w Polsce możliwość zamanifestowania na forum krajowym i międzynarodowym siły i zwartości Kościoła oraz religijności społeczeństwa polskiego.
Zamiarem hierarchii jest nadanie wizycie charakteru masowego, o skali dotychczas niespotykanej.
Obok podejmowanych zabiegów organizacyjnych w kraju dla nadania wizycie rozgłosu hierarchia liczy na zwiększoną akredytację dziennikarzy zagranicznych oraz napływ Polonii i cudzoziemców.
Hierarchia dążyć będzie, aby pobyt papieża w Polsce dyskontować w maksymalny sposób w celu osiągnięcia korzyści dla Kościoła. Zakłada ona między innymi:
- wzmożenie ofensywy ideologicznej i politycznej,
- doprowadzenie do uzyskania koncesji w kwestii statusu publicznoprawnego Kościoła,
udostępnienie Kościołowi środków masowego przekazu,
a nawet wypracowania możliwości kształtowania sytuacji religijnej na terenach ZSRR, CSRS i WRL.
Przyjazd i pobyt papieża w Polsce w koncepcji władz państwowych winien służyć:
- pełnemu ukształtowaniu przekonania, że aktualna polityka wyznaniowa państwa jest elementem trwałym,
- dalszemu pogłębieniu jedności społeczeństwa wokół realizacji budownictwa socjalistycznego,
- wytwarzaniu korzystnej atmosfery wokół polityki zagranicznej PRL z uwzględnieniem stosunków Polska - Watykan,
- aktywizowaniu Polonii w działaniach na rzecz ojczyzny.
Uwzględniając powyższe, wydziały IV KW MO zobowiązane są do prowadzenia działań operacyjnych w zakresie:
- rozpoznania przygotowań do wizyty,
- operacyjnego zabezpieczenia jej przebiegu,
- odpowiedniego dyskontowania polityczno-operacyjnego tej wizyty.
I. Działania operacyjno-polityczne
Działania Departamentu IV i wydziałów IV KW MO powinny:
- zabezpieczyć pełną wyprzedzającą informację o zamierzeniach i podejmowanych inicjatywach zarówno przez Watykan, hierarchię Kościoła polskiego, duchowieństwo, świecki aktyw katolicki, a także wyznawców związków i Kościołów nierzymskokatolickich,
- zapewnić warunki realizacji określonych przedsięwzięć, w tym działań specjalnych, aby kształtować optymalnie korzystną sytuację dla władz państwowych,
- służyć dalszej lojalizacji postaw kleru, pogłębiania jego zaufania do polityki wyznaniowej państwa oraz umacniać postępowe tendencje w środowiskach duchowieństwa,
- sprzyjać operacyjnemu umocnieniu się w interesujących nas ogniwach i środowiskach kościelnych,
- stanowić czynnik inspirujący duchowieństwo do odcinania się Kościoła od związków z elementami opozycyjnymi,
- stworzyć przesłanki podejmowania przeciwdziałań w sytuacjach naruszających bezpieczeństwo i porządek publiczny.
1. W odniesieniu do Kurii Rzymskiej i innych episkopatów z pozycji kraju rozpoznawać:
- strategię i taktykę Watykanu w kwestii wykorzystania wizyty papieża w Polsce, ustalać problemy, jakie zamierza on eksponować w czasie wizyty,
- zamierzenia episkopatów, a szczególnie RFN, Austrii i USA, pod kątem włączania się w działania niekorzystne dla Polski.
2. W stosunku do kierownictwa Episkopatu polskiego i jego komórek dyspozycyjnych rozpoznawać:
- podejmowane decyzje, wydawane zalecenia i instrukcje dla kurii diecezjalnych i zakonnych w zakresie przygotowań do uroczystości,
- inicjatywy mające na celu rozbudowę działań wspierających znaczenie wizyty w niepożądanym dla władz państwowych kierunku, zwłaszcza w sprawie oddziaływania na młodzież, środowiska studenckie, rozwijania propagandy w zakładach pracy, innych przedsięwzięć mogących powodować negatywne skutki społeczno-polityczne, np. próby przerwania nauki w szkołach i wyprowadzenie młodzieży, przerwy w pracy.
3. Wydziały IV KW MO w okresie poprzedzającym wizytę, w czasie jej trwania i po zakończeniu pracę operacyjną powinny koncentrować na pełnym rozpoznaniu planów i zamiarów biskupów oraz kleru, zwłaszcza znanego z negatywnych postaw, a szczególnie:
- stopnia realizacji wytycznych kierownictwa Episkopatu w zakresie popularyzowania wizyty papieża w Polsce, przygotowania aktywu katolickiego do udziału w uroczystościach, organizowania grup regionalnych, oprawy propagandowej itp.;
- zaktualizować znajomość sytuacji w miejscowościach, gdzie istniały sprawy konfliktowe (budownictwo sakralne i kościelne, punkty katechetyczne itp.) pod kątem ustalenia, czy nie ma tendencji reaktywowania żądań i wywoływania szkodliwych społecznie konfliktów na tym tle;
- poddać kontroli operacyjnej przypadki organizowania w przeszłości tzw. cudów, zwłaszcza w miejscowościach, gdzie będzie przebywał papież. Wizjonerów w uzasadnionych przypadkach izolować;
- aktywnie kontrolować wszelkie przejawy działalności elementów opozycji politycznej na styku z klerem i środowiskami katolickimi w celu niedopuszczenia do wykorzystania Kościoła do działań antysocjalistycznych i zapobiegania negatywnym wpływom na postawy ludzi wierzących;
- ustalać i rozpoznawać wszelkie samorzutne inicjatywy ze strony wiernych co do organizowania grup, pielgrzymek poza limitem, opracowywania petycji i skarg, zamiarów upamiętnienia wizyty papieża (tablice, pomniki itp.), prób produkcji i kolportażu pism pozbawionych debitu państwowego, organizowania nielegalnych zgromadzeń, zbiórek pieniężnych;
- kontrolować operacyjnie przygotowania i przebieg lokalnych uroczystości kościelnych związanych z wizytą papieża, aby nie dopuścić do eksponowania elementów szkodliwych bądź wrogich politycznie;
- zabezpieczyć dopływ wyprzedzających informacji o ewentualnych próbach wywierania presji ze strony kleru na organy administracji państwowej w kierunku uzyskiwania przerw w zajęciach szkolnych, wolnych dni w zakładach pracy, przerw w czasie produkcji dla oglądania programu TV bądź udziału w uroczystościach kościelnych. Informować czynniki polityczne i podejmować stosowne przeciwdziałania;
- zapewnić dopływ informacji o zamiarach i planach związanych z wizytą ze środowisk duszpasterstwa akademickiego i oazowego. Podejmować działania środkami operacyjnymi, ograniczające udział młodzieży w uroczystościach z udziałem papieża;
- wydziały IV KW MO, na których terenie prowadzą działalność prawicowe grupy katolickie Tygodnika Powszechnego", klubów inteligencji katolickiej, Więzi", Znaku", zabezpieczą dopływ wyprzedzających informacji o planowanym przez te środowiska imprezach i innych działaniach związanych z wizytą papieża.
W odniesieniu do środowisk PAX i ChSS należy kontrolować zgodność ich działania z założeniami statutowymi i ustaleniami politycznymi.
Naczelnicy wydziałów IV KW MO, na terenie których będą organizowane uroczystości z udziałem papieża, zapewnią ponadto:
- rozpoznanie składów personalnych, planów i zamierzeń komitetów lokalnych co do skali mobilizowania wiernych do udziału w uroczystościach kościelnych i ewentualnego wykorzystania wizyty i uroczystości do wrogich celów,
- możliwość wprowadzenia odpowiednich ilości agentury do kościelnych komitetów lokalnych w celu odpowiedniego sterowania pracą tych komitetów w kierunku zgodnym z ustaleniami czynników państwowych i kościelnych.
II. Działania inspiracyjno-profilaktyczne
1. Wyrażenie zgody władz PRL na przyjazd papieża powinno być maksymalnie dyskontowane politycznie oraz wykorzystywane w celu tworzenia odpowiedniego klimatu dla poszerzenia możliwości operacyjnych i kształtowania korzystnej sytuacji polityczno-operacyjnej w kierunku:
- eksponowania pozytywnych gestów władz państwowych wobec papieża i Kościoła z uwzględnieniem charakterystycznych elementów typowych dla określonego regionu (wyrażenie zgody na miejsce uroczystości, udostępnienie środków masowego przekazu w czasie wizyty itp.),
- pogłębiania wśród kleru przekonania o potrzebie utrwalania jedności moralno-politycznej narodu, zarówno w aspekcie wewnętrznym, jak w odniesieniu do Polonii.
2. Sieć TW mająca możliwości docierania do członków delegacji watykańskiej z tytułu pełnionych funkcji organizacyjnych bądź osobistych znajomości powinna być ukierunkowana na przekazywanie korzystnych ocen i sugestii w kwestiach organizacyjnych i polityczno-propagandowych.
3. Agentura tkwiąca w ogniwach organizacyjno-koncepcyjnych Kościoła, komitetach organizujących uroczystości z udziałem papieża powinna być wykorzystana do:
- kształtowania pożądanych dla nas sytuacji i atmosfery oraz inspirowania do podejmowania przez Kościół korzystnych politycznie i operacyjnie decyzji,
- wpływania na organizatorów pielgrzymek, aby ograniczali ilość wiernych, motywując względami bezpieczeństwa papieża, ograniczoną pojemnością miejsc uroczystości, propagowali organizowanie specjalnych parafialnych nabożeństw, połączonych ze zbiorowym oglądaniem transmisji telewizyjnych,
- niedopuszczania, aby karty uczestnictwa, rozprowadzane przez kler, otrzymali ludzie mogący stanowić zagrożenie ładu i porządku publicznego (psychopaci, nieodpowiedzialni fanatycy religijni itp.),
-właściwego ukierunkowania kościelnej służby porządkowej, aby nie dopuszczała do zaistnienia zagrożenia porządku i bezpieczeństwa publicznego, a w przypadku zaistnienia incydentów, zdecydowanie likwidowała je.
4. Ukierunkować tajnych współpracowników i kontakty obywatelskie, aby w trakcie konferencji prasowych, wywiadów udzielanych dziennikarzom zagranicznym i rozmów z cudzoziemcami przejmowali inicjatywę prezentowania korzystnych ocen sytuacji wewnętrznej kraju, a szczególnie na odcinku polityki wyznaniowej.
5. Powstały klimat polityczny związany z wizytą papieża w Polsce wykorzystać do:
- zaktywizowania pracy operacyjnej z posiadaną agenturą oraz kształtowania odpowiedniego stosunku do współpracy,
- przyspieszenia pozyskań opracowywanych kandydatów na TW, szczególnie w ogniwach mających istotne znaczenie dla zabezpieczenia wizyty,
- podjęcia rozmów polityczno-operacyjnych z biskupami, kurialistami i innymi duchownymi świeckimi i zakonnymi pełniącymi eksponowane stanowiska w Kościele,
- neutralizacji księży znanych z negatywnych postaw,
-odcinania duchowieństwa od kontaktów z elementami antysocjalistycznymi.
III. Działania organizacyjno-koordynacyjne
[...]
3. Wydziały IV KW MO wyselekcjonują agenturę dyspozycyjną, która:
- posiada faktyczne możliwości dotarcia do papieża, członków delegacji i znaczących hierarchów kościelnych,
- posiada możliwości przemieszczania się do miejsc, gdzie będzie przebywał papież,
- będzie zabezpieczać zorganizowane grupy wiernych wyjeżdżające na uroczystości z udziałem papieża.
Agentura ta powinna być poinstruowana co do zakresu realizowanych [przez] nią zadań, linii postępowania, miejsca i czasu oraz zapasowych terminów odbywania spotkań.
Wykazy tej agentury oraz obsługujących ją pracowników należy przesłać do wydziałów IV [w miastach], gdzie będzie organizowana uroczystość z udziałem papieża. Drugi egzemplarz tego wykazu należy przesłać do Zespołu Operacyjnego - zajmującego się daną uroczystością z ramienia Departamentu IV.
Agentura kierowana na uroczystości z udziałem papieża bez obsługujących ją pracowników otrzyma hasła i numery telefonów, na które powinna przekazywać informacje wyłącznie w takich sprawach, jak:
- poważne zagrożenie ładu, porządku i bezpieczeństwa publicznego,
- zamiary, usiłowania i fakty wrogich aktów. Wykazy tej agentury przesłać analogicznie jak wyżej.
Naczelnicy wydziałów IV KW MO, na terenie których odbywać się będą uroczystości z udziałem papieża, przekażą zainteresowanym wydziałom IV hasła i numery telefonów do korzystania przez agenturę.
4. Dla agentury niebiorącej udziału w uroczystościach z udziałem papieża należy opracować plany jej wykorzystania w kierunku:
- organizowania wiernych w parafiach do brania udziału w nabożeństwach połączonych z oglądaniem transmisji telewizyjnej celem powstrzymywania ich od udziału w uroczystościach z udziałem papieża,
- głoszenia okazjonalnych kazań o określonej tematyce, przedstawiającej w korzystnym świetle stosunki państwo - Kościół.
|