|
WIECZERZA WIGILIJNA Dodano: 8.01.2005 r. 22:51
Ubierana na Boże Narodzenie choinka  przypomina biblijny obraz raju, czyli prawdziwego szczęścia, które człowiek oszukany przez diabła utracił. Łańcuch choinkowy przypomina biblijny obraz szatana - jadowitego, śmiercionośnego węża. Łańcuch przypomina niewolę, kajdany. Chrystus przyszedł, aby nas z tej niewoli grzechu-zła wyzwolić. Aby przywrócić nam szczęscie, aby zerwać łańcuchy niewoli i przywrócić nam wolność dziecka Bożego. Rodzice często wieszają na choince różne słodycze, smakołyki, których nie można spożywać do świąt, żeby dzieci ćwiczyły siłę woli, by nie ulec pokusie. Jest to najlepsza katecheza od najmłodszych lat nie ulegania pożądlwościom, ale dokonywania świadomego wyboru. Od tych dziecięcych przeżyć tak wiele zależy w dorosłym życiu. WILIA - WIECZERZA WIGILIJNA Starodawny polski zwyczaj: "po zachodzie słońca, zgodnie z praktyką dawnych chrześcijan spożywa się obiad postny, złożony z tradycyjnych potraw". Jest to uroczysta uczta wigilijna. Obecnie nosi w całej Polsce nazwę wieczerzy wigilijnej, dawniej wilii. Miała ona zawsze charakter bardzo uroczysty. "Do czasów I wojny światowej na wsi polskiej wieczerzę wigilijną przygotowywano na stole w białej izbie, której używano tylko na większe uroczystości" (Ks. J. Sliwański). Uczta ta ma charakter religijny, świadczy o tym stary zwyczaj czytania fragmentu Ewangelii św. Łukasza o narodzeniu Chrystusa i wspólna modlitwa rodziny. Ceremoniom wieczerzy wigilijnej przewodniczy z zasady ojciec rodziny .Tak było dawniej: "U nas w domu on (tzn. ojciec) był stróżem i piastunem tradycji sakralnej. W wieczór wigilijny, umywszy się po pracy i przybrawszy odświętnie, klękał z nami przed obrazem i odmawiał głośno modlitwę" (S. Pigoń). Tak samo jest również i dzisiaj: "... częściej rozpoczyna tę ceremonię i pełni swoistą rodzinno-kapłańską rolę najstarszy mężczyzna "głowa rodziny", żywiciel jej i opiekun, ojciec lub dziadek. Odstępstwo od tej reguły pojawia się prawdopodobnie tam, gdzie obecnie nie ma lub też kiedy zabrakło i ojca, i dziadka (zesłanie, zgon). Miejsce mężczyzny zajmuje wtedy najstarsza kobieta ..." (J. Komorowska). Charakteru religijnego nadaje jej również zwyczaj łamania się opłatkiem, który przypomina uczestnikom zupełnie inną wieczerzę, tę, którą spożywał Chrystus z Apostołami. Uczta wigilijna ma charakter ściśle rodzinny. Zaprasza się na nią oprócz rodziny i krewnych tych, co domu nie prowadzą lub mieszkają samotnie. Bywało i tak: "gdzie rodzina liczna, dorosłe zaś dzieci na swoim chlebie, tam schodzą się do naczelników całej rodziny, wiekiem zwykle najstarszych" (O. Kolberg), świadczy to o spójni rodzinnej i o szacunku dla starszych, jaki istniał w dużych rodzinach polskich. Uczta wigilijna cechuje się atmosferą serdeczną i rodzinną. "Serdeczność rodzinna, wzajemna życzliwość, obecność członków rodziny w domu... - oto warunki konieczne dla zaistnienia specyficznej wigilijnej atmosfery, wykraczającej poza progi domu, na świat pozarodzinny" - pisze J. Komorowska w oparciu o współczesne badania socjologiczne. Atmosferę serdeczności i rodzinności potęguje przemówienie wigilijne ojca rodziny i życzenia wzajemnie składane sobie z tej okazji. OBRZĘDY WIECZERZY WIGILIJNEJ Wieczerza wigilijna ma charakter wybitnie religijny. Przeżywanie w rodzinach naszych wieczerzy wigilijnej w duchu jedności, wspólnoty i miłości głęboko zapada w dusze dzieci i przybliża im klimat nocy betlejemskiej. Głębokie przeżycie wigilijnego wieczoru jednoczy rodzinę i pozostawia najpiękniejsze wspomnienia na dalsze życie . Przeżywajmy więc ten wieczór bardziej duchowo. Na centralnym miejscu w mieszkaniu ustawiamy żłóbek z Dzieciątkiem Jezus. Stół nakryty białym obrusem. Pod obrusem umieszczamy siano. Przyozdabiamy stół zielonym igliwiem i świeczkami, na centralnym miejscu kładziemy opłatek i otwartą księgę Ewangelii. Na stół podajemy jedynie potrawy bezmięsne i napoje bezalkoholowe. Gdy ukaże się pierwsza gwiazda na niebie, na znak gwiazdy betlejemskiej, rodzina gromadzi się wokół stołu wigilijnego. Jedno miejsce przy stole zostaje wolne, jako znak pamięci o bliskich zmarłych i o podróżnych, którzy niespodziewanie mogą zapukać do drzwi. Proponujemy następujące obrzędy wieczerzy wigilijnej, którym z reguły powinien przewodniczyć ojciec rodziny lub ze słusznych względów ktoś inny. Słowa modlitw odmawiamy powoli, z pobożnością, pamiętając o tym, że razem z nami zasiada do stołu sam Chrystus, przed wiekami jako Dziecię Boże złożony na sianie. SCHEMAT PIERWSZY P- + W imię Ojca, i Syna i Ducha Świętego. W. Amen. P. W sześćdziesiątym piątym tygodniu lat według proroctwa Daniela, w sto dziewięćdziesiątej czwartej olimpiadzie - według kalendarza greckiego, w 752 roku po założeniu miasta Rzymu, w 42 roku panowania Oktawiana Augusta, cesarza rzymskiego, gdy w całym świecie nastał pokój, zechciał Jezus Chrystus, wieczny Bóg i Syn wiecznego Ojca, świat uświęcić przez swoje błogosławione przyjście. Dlatego święcimy dziś narodzenie Pana naszego Jezusa Chrystusa według ciała. Z głęboką wiarą, jak to czynili nasi ojcowie, posłuchajmy słów Ewangelii opisującej to najradośniejsze dla całej ludzkości wydarzenie narodzin Syna Bożego. (Łk 2, 1-14) "W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. Wybrali się więc wszyscy, żeby się zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, będącą w stanie odmiennym. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, dlatego że miejsca dla nich nie było w gospodzie.Otóż w tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swą trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i jasność Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: "Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam wielką radość, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, czyli Mesjasz Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę owinięte w pieluszki i leżące w żłobie." I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami: "Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania." Oto Słowo Pańskie. W. Chwała Tobie, Chryste. P. Radość i jasność Chrystusowego światła ogarnia dziś i jednoczy we wspólnotę cały świat. Wyrazem tej wspólnoty jest jedność z ojcem chrześcijaństwa, papieżem, naszym kochanym Janem Pawłem II. On dzisiaj mówi do nas: "Kiedy nadchodzi wieczór wigilijny, spotykamy się przy wigilijnym stole rodzinnym, aby połamać się opłatkiem, składając sobie wzajemnie życzenia. Tak więc umiłowani Bracia i Siostry, niech każdy z was rośnie duchowo z tajemnicy Bożego Narodzenia w swoim człowieczeństwie i w swoim chrześcijaństwie. Niech Bóg, który stał się Człowiekiem, będzie natchnieniem i pomocą do wszelkiego dobra i do walki z wszelkim złem. Niech będzie umocnieniem dla Małżeństw i Rodzin, niech pokazuje drogę Młodzieży, niech wspiera cierpiących i opuszczonych, niech daje dojrzałą mądrość i miłość tym, którzy doszli już do późnych lat życia". Te słowa papieża, który daleko od naszej Ojczyzny, przeżywa swoją wigilię w Rzymie, będą i moimi życzeniami dla nas wszystkich. A ponadto radość i pokój, które wyśpiewali aniołowie nad stajnią w Betlejem, niech będą stale udziałem naszej rodziny. Niech w niej gości również wzajemna miłość i serdeczność, której wyrazem jest biały opłatek. Teraz "obdzielimy się nim z miłością, nikomu serca nie skąpiąc" (Kard. S. Wyszyński). Tu następuje łamanie się opłatkiem i przekazanie sobie znaku pokoju. Następnie, przed rozpoczęciem posiłku, ogarniamy modlitwą cały świat. Prowadzi przewodniczący. PROŚBY P. "W noc wigilijną otwiera się ogromna księga pielgrzymstwa narodu, który dziś wędruje duchem ze wszystkich zakątków świata do własnego domu rodzinnego" i do Betlejem. Wiarą zespoleni wołajmy do Chrystusa złożonego na sianie: Obdarz nas miłością i pokojem. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Chryste, który przyszedłeś na ziemię, "aby wszyscy byli jedno", zgromadĽ całą ludzkość w jedną rodzinę kochających się Twoich dzieci. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Panie Jezu, który powołałeś na swojego Namiestnika Syna naszego Narodu, papieża Jana Pawła II, niech w zdrowiu, Twojej łasce i powszechnej miłości służy całemu światu, podbijając serca ludzi dla Ciebie. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Zbawicielu świata, który ubogi i pokorny narodziłeś się w stajni betlejemskiej, wspomnij na ubogich i pociesz smutnych. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Chryste, który miałeś wielu przyjaciół na ziemi, tych którzy ślą nam życzenia świąteczne, którzy o nas pamiętają i wszystkich naszych przyjaciół. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Synu Boży, który zstąpiłeś na ziemię, aby wszystkich zaprowadzić do nieba, przyjmij dzisiaj naszych zmarłych N. i N. do Twej światłości. W. Obdarz nas miłością i pokojem. Ojcze nasz... P. Chryste, nasz bracie, który zająłeś ostatnie miejsce na tej ziemi i dałeś nam wzór życia w miłości, prosimy: zamieszkaj w naszej rodzinie i jednocz nas w Twej miłości. A teraz błogosław te dary, które z wdzięcznością będziemy spożywali. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. W. Amen W czasie wieczerzy wigilijnej śpiewamy kolędy, słuchamy płyt i nagrań o tematyce Bożego Narodzenia. Dziadkowie i rodzice opowiadają dzieciom o przeżyciach ze swego dzieciństwa i przekazują im dawne polskie zwyczaje bożonarodzeniowe. Niech ten wieczór będzie ciepły, miły i pełen radości Starajcie się, aby " Chrystus przez wiarę zamieszkał w Waszych sercach " i aby Rodzina Wasza była bardziej Kościołem. MODLITWA PO WIECZERZY P. Dziękujemy Ci, Boże, nasz dobry Ojcze, za Syna Twego Jezusa Chrystusa, złożonego na sianie, dziękujemy za miłość wszystkich ludzi, za ten błogosławiony wieczór i dary, które spożywaliśmy. Tobie chwała na wieki. W. Tobie chwała na wieki. SCHEMAT DRUGI P. Blisko dwa tysiące lat temu przyszedł na świat Jezus Chrystus, Syn Boży, rodząc się w stajni betlejemskiej jako bezbronne Dziecię. Opowiada nam o tym Ewangelia. Stojąc, posłuchajmy z wiarą, jak to czynili nasi przodkowie, słów Ewangelii opisującej to najradośniejsze dla całej ludzkości wydarzenie narodzin Syna Bożego Jezusa Chrystusa. (Łk2,l-14) W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. Wybrali się więc wszyscy, żeby się zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, będącą w stanie odmiennym. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, dlatego że miejsca dla nich nie było w gospodzie. Otóż w tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swą trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i jasność Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioi rzekł do nich: "Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam wielką radość, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, czyli Mesjasz Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę owinięte w pieluszki i leżące w żłobie". I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami: "Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania". Oto Słowo Pańskie. W. Chwała Tobie, Chryste. PROŚBY P. Chrystusa, który przyszedł na świat, aby nas zbawić, prośmy słowami: Obdarz nas miłością i pokojem. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Panie Jezu Chryste, nasza Mocy, pomnij na swój Kościół, którego jesteśmy członkami i na tych, których powołałeś do poznania swojej prawdy. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. W duchu Twojej mądrości prowadĽ tych, którzy nami rządzą, aby kierowali nami w pokoju. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Panie Jezu, który narodziłeś się w ubóstwie i poniżeniu, pomnij na smutnych, osamotnionych i cierpiących. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Spraw, aby małżeństwa i rodziny nie mające własnego domu jak najszybciej znalazły się u siebie. W. Obdarz nas miłością i pokojem. P. Naszym zmarłym (rodzicom, braciom, znajomym), racz dać zmartwychwstanie i życie wieczne oraz radość, którą dałeś światu rodząc się w stajni betlejemskiej. W. Obdarz nas miłością i pokojem. Ojcze nasz... P. Panie Jezu Chryste, który w dzisiejszą noc przyszedłeś na świat rodząc się w grocie betlejemskiej z Najświętszej Maryi Panny, przyniosłeś pokój całemu światu i uświęciłeś życie rodzinne, pozostań w naszej rodzinie i zespól ją więzami Twojej miłości, a słowo Twoje niech w nas przebywa z całym swym bogactwem. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. W. Amen P. Pobłogosław Panie Boże nas, pobłogosław ten posiłek, tych, którzy go przygotowali, i naucz nas dzielić się chlebem i radością ze wszystkimi. Przez Chrystusa Pana naszego. W. Amen. P. Obecnie w duchu miłości i przebaczenia przełamiemy się opłatkiem - chlebem miłości. Otwierając serca nasze miłości wzajemnej, otwieramy je na przyjście Pana. Niech w Nim każdy człowiek znajduje dobroć i przyjaĽń. Niech wszyscy, którzy żyją w naszej rodzinie i odwiedzają nasz dom, będą szczęśliwi, zdrowi, serdeczni, niech mają zawsze dobre zamiary i aby wszyscy wszędzie się radowali. Niech Pan będzie zawsze z nami w naszym domu i niech sprawi, abyśmy uczestnicząc w tej wieczerzy stali się uczestnikami Jego radości w królestwie Bożym. Wszyscy łamią się opłatkiem, przekazują sobie pokój. Nie musi się składać życzeń indywidualnie, były bowiem już złożone. Po wieczerzy zaleca się bardzo czuwanie wigilijne całej rodziny aż do Pasterki. SCHEMAT TRZECI Wokół odpowiednio udekorowanego i nakrytego do wieczerzy stołu gromadzi się rodzina. Na środku stołu umieszczone jest siano, a na nim uroczyście złożona księga Pisma Świętego. Obok Pisma Św. ustawiona jest świeca odświętnie udekorowana. Symbolizuje ona obecność w rodzinie Chrystusa, który przyszedł na ziemię jako "światłość świata". Wszyscy stoją, a najstarszy z rodziny zapala świecę. Po zapaleniu świecy mówi: P. Oto światłość, która w noc dzisiejszą przyszła na ziemię, by rozproszyć ciemności grzechu. W. Bogu niech będą dzięki. P. W imię Ojca + i Syna + i Ducha + Świętego. W. Amen P. "Zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz Pan" (Łk 2, 10-11) - takie słowa skierował anioł do pasterzy w noc Bożego Narodzenia. Słowa te skierowane są dzisiaj również do nas wszystkich. Niech więc radość płynąca z narodzenia Pana będzie udziałem całego świata, naszego polskiego narodu, naszej rodziny, wszystkich naszych krewnych, znajomych i przyjaciół. Wszystkich ogarniamy dzisiaj myślą i sercem, i prosimy Pana, by napełnił ich radością i pokojem. Przełamiemy się opłatkiem, który nam przypomina Ciało Chrystusa - pokarm niebieski - i Jego bezgraniczną miłość do nas, a zarazem uczy nas, że mamy dzielić się z braćmi ostatnim kawałkiem chleba. Życzę wam wszystkim i sobie, byśmy tworzyli jedno serce i jedną duszę i jako dzieci Boże tworzyli domowy Kościół. Niech więc panuje w nim radość i pokój, o którym śpiewali aniołowie nad grotą w dzisiejszą noc Bożego Narodzenia. Módlmy się za wszystkich, których ogarniamy swoim sercem, a szczególnie za papieża Jana Pawła II, naszego biskupa Władysława, naszych krewnych, przyjaciół i sąsiadów oraz zmarłych, by w dzisiejszą noc Pan obdarzył ich swą łaską i pokojem. W. Wysłuchaj nas Panie. Ojcze nasz... P. Panie Jezu Chryste, który rodząc się jako Dziecię uświęciłeś życie rodzinne, pozostań w naszym domu i zajmij z nami miejsce przy stole, błogosławiąc te dary, które z Twojej dobroci przygotowaliśmy na stół wigilijny. Który żyjesz i królujesz na wieki wieków. Amen. Wszvscy łamią się opłatkiem, przekazując sobie znak miłości i pokoju 
|