1. Posługa nauczania czerpie swoje fundamentalne treści i
najważniejsze zasady z teologii słowa Bożego, które "objawia ostateczny cel
człowieka i nadaje całościowy sens jego działaniu w świecie" (FR 81).
Przepowiadanie jest jedną z podstawowych funkcji w zbawczej misji Kościoła, a realizuje
się w posłudze słowa Bożego i w katechizacji.
Samo przepowiadanie jest twórczym dialogiem osoby przepowiadającej z Bogiem i
zgromadzonym ludem, który oczekuje słowa mądrości i prawdy, nadziei i pokrzepienia, a
także autorytatywnej odpowiedzi na konkretne wyzwania życia. Kaznodzieja staje się
świadkiem tego, co przepowiada, a jednocześnie pierwszym słucha czem słowa i podmiotem
zbawienia (zob. KO 25).
Posługa słowa Bożego, stanowiąca realizację nakazu Chrystusa: "Idźcie na cały
świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!" (Mk 16, 15), dokonuje się pod
kierownictwem Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. Jest skuteczna, choć zmieniają się
formy, środki i warunki przepowiadania, a także mentalność i możliwości percepcyjne
słuchaczy.
2. Sobór Watykański II podkreślił, że Kościół powinien zapewnić swoim synom i córkom takie wychowanie, aby ich życie mogło być przepojone duchem Chrystusowym (por. DWCH 3). Do osiągnięcia tego celu służą różnorakie środki. Najważniejszym z nich jest katechizacja, która poprzez wzmocnienie wiary i czynne uczestnictwo w liturgii prowadzi do działalności apostolskiej (DWCH 4).
3. Katechizacja jest też jednym z najważniejszych środków ewangelizacji. Staje się ona skuteczna wtedy przede wszystkim, gdy oparta będzie na dawaniu świadectwa, gdyż "człowiek naszych czasów chętniej słucha świadków, aniżeli nauczycieli; a jeżeli słucha nauczycieli, to dlatego, że są świadkami" (EN 41). Osoby świeckie mogą i powinny uczestniczyć w dziele ewangelizacji na mocy sakramentu chrztu, bierzmowania i małżeństwa (por. KK 10; DA 2, 6).
4. Swoją posługę nauczania i wychowania wypełnia Kościół w
sposób szczególny na polu szkolnictwa katolickiego. Sobór Watykański II przypomniał,
że szkoła jest szczególnym środkiem wychowania. Sami rodzice mają nienaruszalną
swobodę w wyborze szkoły dla swoich dzieci. Kościół zaś ma prawo "do wolnego
zakładania szkół jakiegokolwiek rodzaju i stopnia" (DWCH 8).
Wszyscy wierni zobowiązani są do utrzymania i wspierania szkół katolickich (por. DWCH
9). Wyjątkową misję do spełnienia mają w Kościele lokalnym wyższe szkoły
teologiczne, które kształcą przyszłych duszpasterzy, katechetów i wychowawców.
5. Kościół wychowuje wiernych również do twórczego dialogu z członkami Kościołów i wspólnot niechrześcijańskich. Celem tego dialogu jest jedność całej wspólnoty chrześcijańskiej (por. DE 24). Do twórczego dialogu, prowadzonego w pełnej wolności, należy wiernych wychowywać od dzieciństwa. W ramach dialogu mieści się również wezwanie do wewnętrznej odnowy i nawrócenia; jest to jedno z głównych zadań katechezy oraz pedagogii rodzinnej i parafialnej (por. DE 4; Jan Paweł II, US 15).
6. Kościół jest ze swej natury misyjny "ponieważ swój początek bierze wedle planu Ojca z posłania Syna i z posłania Ducha Świętego" (DM 2). Wynika stąd odpowiedzialność całego Kościoła za misje, których celem jest "zakładanie wspólnot chrześcijańskich, rozwijanie Kościołów aż do całkowitej dojrzałości" (RM 48). Kościół wychowuje swoich wiernych do odpowiedzialności za misje, posługując się różnymi środkami i metodami. Wykorzystuje w tym celu przede wszystkim katechizację na wszystkich poziomach nauczania.
7. Wzrasta dziś rola mass mediów w życiu jednostki i społeczeństwa. Sobór Watykański II podkreślił, że media powinny być stosowane w różnych formach apostolatu. Są również powołane do aktywnego udziału w ewangelizacji świata (por. DSP 13). Nie może ich przeto zabraknąć zarówno w duszpasterstwie parafialnym, jak i w katechizacji. Mass media są dziś najbardziej aktywną warstwą kultury. Papież Jan Paweł II podkreśla, że "kultura jest tym, przez co człowiek jako człowiek staje się bardziej człowiekiem: bardziej >> jest<< " (Jan Paweł II, Przemówienie w UNESCO, 1980, nr 7). Wychowanie do prawidłowego odbioru mediów może się przyczynić do pozytywnego i twórczego oddziaływania kultury na jednostkę i społeczeństwo.
Art. 144. Przepowiadaniem słowa Bożego w Archidiecezji kieruje Arcybiskup. Zadanie to wypełniają biskupi, kapłani, diakoni oraz inne osoby upoważnione do tego przez Arcybiskupa.
Art. 145. Celem przepowiadania słowa jest budzenie i pogłębienie wiary, dlatego głoszący słowo Boże powinien starannie przygotowywać się do homilii, kazań i konferencji religijnych, zwracając uwagę na komunikatywność języka, jego obrazowość z dostosowaniem do poziomu słuchaczy.
Art. 146. Głoszący słowo Boże winien realizować program homiletyczny przewidziany na bieżący rok duszpasterski.
Art. 147. Homilie i kazania powinny być głoszone podczas wszystkich mszy świętych w niedziele i święta nakazane, podczas udzielania sakramentów świętych, pogrzebów, Liturgii godzin i innych obrzędów liturgicznych. Zaleca się także głoszenie homilii w dni powszednie, zwłaszcza gdy obecna jest większa liczba wiernych.
Art. 148. Szczególnym czasem do przepowiadania słowa Bożego są rekolekcje. Powinny być przeprowadzane w okresie Wielkiego Postu i Adwentu. Prowadzenie rekolekcji należy powierzać kapłanom odznaczającym się głębokim życiem wewnętrznym i znajomością problemów współczesnego człowieka. Należy zachęcać wiernych do udziału w rekolekcjach zamkniętych, przeznaczonych np. dla maturzystów, ministrantów, nauczycieli.
Art. 149. Wypróbowaną formą działalności duszpasterskiej są misje parafialne, zwłaszcza te, które mają charakter ewangelizacyjny. Kierowane są one do ludzi wierzących, ale także do obojętnych religijnie i niepraktykujących. Należy je przeprowadzać przynajmniej co dziesięć lat. Duszpasterze powinni zatroszczyć się o utrwalanie ich duchowych owoców, urządzając np. po roku odnowienie misji.
Art. 150. Listy pasterskie należy czytać po Ewangelii, a komunikaty Konferencji Episkopatu Polski oraz miejscowej władzy duchownej w ramach ogłoszeń. Na mszach świętych z liczniejszym udziałem dzieci pozostawia się duszpasterzom możliwość rezygnacji z czytania listów pasterskich lub przynajmniej ich fragmentów.
Art. 151. Słowo Boże powinno być przepowiadane z ambony lub innego stosownego miejsca, wyeksponowanego przez swoje usytuowanie i oświetlenie.
Art. 152. W trosce o skuteczność przepowiadania proboszcz winien zadbać o sprawne nagłośnienie, a przepowiadający o umiejętne z niego korzystanie.
Art. 153. Obowiązkiem czytających teksty Pisma Świętego podczas sprawowania Liturgii Słowa jest odpowiednie przygotowanie i poprawne ich odczytywanie.
Art. 154. Jest wskazane, aby funkcje lektorów pełnili ludzie dorośli. Szczególnie zaleca się, by na mszy świętej z udziałem dzieci lekcje poprzedzające Ewangelię czytali rodzice lub katecheci.
Art. 155. Katecheza zawsze uznawana była zarówno za jedno z fundamentalnych praw, jak i zadań Kościoła. Każdy ochrzczony ma prawo oczekiwać od Kościoła gruntownej nauki i formacji do osiągnięcia pełni życia chrześcijańskiego. Dlatego katechizacją należy objąć wszystkich: dzieci w wieku przedszkolnym i uczęszczające do szkół podstawowych, młodzież szkół ponadpodstawowych i policealnych, młodzież akademicką i pracującą oraz dorosłych (zob. kan. 773 i 776 KPK).
Art. 156. Rodzice, uczestnicząc w dziele stwórczym Boga poprzez przekazywanie życia, mają tym samym niezbywalne prawo do wychowania swoich dzieci, w tym także do wychowania religijnego, a będąc dla nich pierwszymi katechetami, mają obowiązek słowem i przykładem formować je w wierze i praktyce życia chrześcijańskiego. Taki sam obowiązek spoczywa na tych, którzy zastępują rodziców oraz na chrzestnych.
Art. 157. Zadaniem rodziców katolickich jest zagwarantowanie dzieciom możliwości uczestniczenia w katechezie. W sprawach dotyczących wychowania chrześcijańskiego swoich dzieci rodzice winni nawiązać ścisłą współpracę z proboszczem oraz katechetą.
Art. 158. Odpowiedzialność za katechezę realizowaną pod kierownictwem Arcybiskupa spoczywa na wszystkich członkach Kościoła łódzkiego w części każdemu właściwej. Koordynacja działań w zakresie katechizacji na terenie Archidiecezji należy do Komisji do Spraw Katechetycznych.
Art. 159. Na terenie parafii za katechizację odpowiada proboszcz. Do jego obowiązków należy organizowanie katechezy, odbywanie systematycznych spotkań z katechetami, nauczycielami i dyrektorami szkół, wizytowanie swoich katechetów przynajmniej raz w roku oraz troska o realizację programu katechetycznego obowiązującego w Archidiecezji.
Art. 160. Proboszcz powinien zorganizować w parafii duszpasterstwo katechetyczne dzieci i młodzieży.
Art. 161. Na terenie szkoły katecheta jest szczególnym świadkiem Chrystusa, dlatego powinien odznaczać się właściwą postawą religijno-moralną, mieć odpowiednie kwalifikacje oraz odnosić się z życzliwością do dyrekcji szkoły, nauczycieli, uczniów i rodziców niezależnie od ich osobistych przekonań.
Art. 162. Katecheci świeccy, o ile jest to możliwe, powinni angażować się w życie duszpasterskie parafii, na której terenie pracują. Dlatego niech uczestniczą ze swoimi uczniami w niedzielnej Eucharystii i nabożeństwach, niech pomagają w przygotowaniu liturgii oraz organizują wspólnie z miejscowymi duszpasterzami rekolekcje wielkopostne.
Art. 163. Każdy katecheta jest zobowiązany do stałego doskonalenia się pod względem intelektualnym i duchowym. Dlatego powinien uczestniczyć w dokształcaniu, w rekolekcjach dla katechetów i skupieniach formacyjnych, organizowanych na szczeblu zarówno ogólnodiecezjalnym, jak i parafialnym.
Art. 164. Katecheta - w porozumieniu z dyrekcją szkoły i miejscowym proboszczem - może tworzyć na terenie szkoły organizacje i ruchy katolickie oraz powinien czuwać nad uczestnictwem katechizowanych dzieci i młodzieży w innych organizacjach.
Art. 165. Katecheci świeccy winni pamiętać, że również poprzez stosowny ubiór wyrażają charakter swojego posłannictwa.
Art. 166. Duszpasterze powinni umożliwić osobom dorosłym udział w różnych formach katechezy permanentnej.
Art. 167. Cały Kościół ze swej natury jest misyjny, dlatego duszpasterze i wierni świeccy powinni wspierać działalność misyjną Kościoła przez modlitwę i pomoc materialną.
Art. 168. Należy propagować Papieskie Dzieła Misyjne i Unię Misyjną Duchowieństwa.
Art. 169. W katechizacji dzieci i młodzieży oraz w przepowiadaniu słowa Bożego należy uwzględniać problematykę misyjną. Do ożywienia zainteresowania misjami należy w szczególny sposób wykorzystać Tydzień Misyjny.
Art. 170. Duszpasterze powinni organizować w parafiach grupy wiernych, wspierając czynnie misje i tworzyć w swoim środowisku klimat zainteresowania misyjnym posłannictwem Kościoła. Szczególną opieką duchową i materialną należy otoczyć misjonarzy pochodzących z Archidiecezji Łódzkiej.
Art. 171. Każdy kapłan pracujący na misjach powinien utrzymywać z Archidiecezją żywy kontakt, który jest potrzebny zarówno dla jego osobistego umocnienia, jak też do ożywienia współpracy i ducha misyjnego w Kościele łódzkim.
Art. 172. Katolickie wyższe uczelnie i szkoły, działające na terenie Archidiecezji, kierują się przepisami prawa powszechnego i własnym statutem.
Art. 173. Katolickie wyższe uczelnie winny zajmować się prowadzeniem badań naukowych, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb Kościoła łódzkiego, przekazywać studentom rzetelną wiedzę zgodną z doktryną katolicką oraz troszczyć się o ich właściwą formację chrześcijańską. Ponadto powinny świadczyć wydatną pomoc Kościołowi łódzkiemu w posłudze ewangelizowania.
Art. 174. Zakładanie szkół katolickich różnego rodzaju i stopnia, które ma prowadzić duchowieństwo diecezjalne lub instytuty życia konsekrowanego, wymaga uprzedniej zgody Arcybiskupa.
Art. 175. Szkoły katolickie powinny kształcić i wychowywać uczniów zgodnie z nauczaniem Kościoła katolickiego oraz z chrześcijańską tradycją narodu polskiego, a także z uwzględnieniem potrzeb wiernych.
Art. 176. Szkoły katolickie powinny umożliwiać wychowankom pełny rozwój zdolności, zainteresowań oraz przygotowywać ich do czynnego udziału w życiu Kościoła, narodu i państwa.
Art. 177. Wszystkie szkoły katolickie działające na terenie Archidiecezji winny rozwijać i pogłębiać wzajemne kontakty, dzielić się własnymi doświadczeniami w dziedzinie nauczania i wychowania.
Art. 178. Kapłani winni uwrażliwiać wiernych świeckich na potrzebę zakładania i utrzymywania szkół katolickich.
Art. 179. U wiernych należy kształtować przekonanie o doniosłej roli kultury w życiu religijnym, społecznym i politycznym, jak również o obowiązku czynnego uczestnictwa w jej rozwoju.
Art. 180. Kultura gwarantuje tożsamość Kościoła i narodu. Należy zatem organizować w parafii Dni Kultury Chrześcijańskiej albo inne formy spotkań z twórcami kultury.
Art. 181. Środki społecznego przekazu (słowo drukowane, radio, film i telewizja) powinny być szerzej wykorzystywane w wychowaniu religijno-moralnym, w duszpasterstwie i katechizacji.
Art. 182. Cały Kościół jest odpowiedzialny za rozwój mass mediów będących w jego dyspozycji, dlatego wierni wraz ze swoimi duszpasterzami powinni popierać ich wszechstronny rozwój i przyczyniać się do upowszechnienia tychże mediów.
Art. 183. Szczególnie ważnym zadaniem duszpasterzy i wiernych świeckich jest zorganizowanie w parafiach sprawnie działającego kolportażu prasy katolickiej i książki, a także bibliotek i czytelni. Zaleca się wydawanie prasy parafialnej.
Art. 184. W ramach roku duszpasterskiego we wszystkich parafiach Archidiecezji Łódzkiej powinno się organizować specjalne dni poświęcone szczególnej promocji prasy katolickiej, książki i innych mediów. W tym celu należy wykorzystać przede wszystkim Dzień Środków Społecznego Przekazu, obchodzony w trzecią niedzielę września.
Art. 185. Wzrost zjawisk negatywnych i demoralizujących w mass mediach powinien skłaniać duszpasterzy, katechetów, nauczycieli i rodziców do odpowiedzialnej aktywności wychowawczej w zakresie twórczego korzystania z mediów.
Art. 186. Filmowanie i nagrywanie w celach zawodowych we wszystkich obiektach sakralnych wymaga pisemnej zgody Kurii.
Art. 187. Jeżeli filmowanie lub nagrywanie w tych obiektach dokonywane jest na użytek prywatny wiernych, zezwolenia udziela miejscowy proboszcz, rektor kościoła lub przełożony zakonny.
Art. 188. Publiczne wystąpienie duchownych i osób konsekrowanych w mediach świeckich (na łamach prasy oraz w studiu radiowym i telewizyjnym) wymaga uprzedniej zgody Kurii.
Art. 189. Ruch ekumeniczny i dialog światopoglądowy w Archidiecezji wymagają stałego wsparcia i systematycznego zaangażowania ze strony duchownych i świeckich.
Art. 190. Proboszczowie parafii, na których terenie znajdują się wspólnoty innych wyznań chrześcijańskich, powinni informować Kurię o podejmowanych działaniach ekumenicznych.
Art. 191. Duszpasterze powinni uświadamiać wiernym teologiczne więzy jedności pomiędzy różnymi wspólnotami chrześcijańskimi, nie przemilczając istniejących różnic, a także zachęcać wiernych do braterskiej miłości wobec chrześcijan innych wyznań i do poszanowania miejsc ich religijnych spotkań.
Art. 192. W duchu ekumenicznym należy prowadzić katechizację, przekazując dzieciom i młodzieży prawdziwy obraz Kościołów chrześcijańskich i innych religii oraz uczyć szacunku i miłości do nich.
Art. 193. Zaleca się zapraszanie przedstawicieli innych wyznań do współpracy na płaszczyźnie charytatywnej, społecznej, kulturalnej i naukowej.
Art. 194. Zjednoczenie chrześcijan powinno być przedmiotem nieustannej modlitwy, dlatego we wszystkich kościołach i kaplicach należy organizować co roku Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan zgodnie z programem, nawet w tych parafiach, gdzie nie ma wspólnot innych wyznań. W parafiach, na terenie których istnieją Kościoły innych wyznań chrześcijańskich, należy zapraszać na wspólną modlitwę ich duchownych i świeckich, z zachowaniem art. 190.
Art. 195. Duszpasterze powinni wychowywać wiernych do miłości i szacunku względem każdego człowieka, także niewierzącego. Taką samą postawę należy okazywać wobec dzieci rodziców niewierzących lub obojętnych religijnie, które nierzadko uczestniczą w katechizacji.