Kard. Parolin podkreślił, że wolność religijna jest "w poszukiwaniu równowagi i porozumienia wokół podstawowych wartości, bez których społeczność ludzka by się nie ostała".
Otwierając sesję, prezes KAI Marcin Przeciszewski podkreślił, że wznowienie stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską było wydarzeniem historycznym umożliwiającym powrót Polski do grona demokratycznych państw europejskich.
Nadzieję, iż relacje Polski i Stolicy Apostolskiej nadal służyć będą prawdzie, sprawiedliwości, wolności, pokojowi i godności człowieka wyraził w swoim przemówieniu abp Stanisław Gądecki. Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski przypomniał, że historia wzajemnych relacji jest długa i trwa tyle wieków, ile liczy sobie nasza Ojczyzna.
Zaznaczył, że relacje te nie zawsze były łatwe, czego przykładem jest ubiegłe stulecie. "Trudny czas wojny, a następnie słaba – by nie powiedzieć zła – wola rządu komunistycznego, która sprawiła, że relacje te popsuły się i zaniknęły na prawie pół wieku" – dodał metropolita poznański.
Przewodniczący KEP z satysfakcją wskazał na pozytywne owoce nawiązanych 25 lat temu stosunków dyplomatycznych: obecność stałego przedstawicielstwa Stolicy Świętej w Polsce, w postaci Nuncjusza Apostolskiego, a z drugiej strony – polską ambasadą przy Stolicy Piotrowej. "Dojrzałym owocem tych odnowionych relacji jest Konkordat podpisany w 1993 roku a ratyfikowany w roku 1998, który harmonijnie reguluje stosunek Państwa do Kościoła i pozwala na zachowanie autonomii oraz wzajemnej, życzliwej współpracy obu podmiotów" – podkreślił abp Gądecki.
Przewodniczący KEP zachęcał, by ścieżka łączącą Polskę i Stolice Apostolską "nie zarosła". "Niech nasze dzisiejsze uroczyste zebranie będzie wyrazem życzliwej kontynuacji odnowionych przed ćwierć wiekiem relacji między Polską a Stolicą Apostolską, wspólnie zmierzających do poszukiwania prawdy, sprawiedliwości, wolności, pokoju i godności człowieka" – mówił abp Gądecki.
Z kolei sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin wyraził uznanie dla coraz lepszej współpracy Polski i Stolicy Apostolskiej w obronie podstawowych wartości i promocji prawa do wolności religijnej, także na forum międzynarodowym.
Przypomniał, że odnowienie relacji dyplomatycznych między Polską i Stolicą Apostolską zaistniało w kontekście "radykalnych zmian politycznych, jakie dokonały się w 1989 r. nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie środkowowschodniej.
Gość z Watykanu przyznał, że w Polsce w sensie prawnym zasada wolności religijnej została dobrze "zsynchronizowana", gdyż została zapisana nie tylko w umowie międzynarodowej jaką jest konkordat ale i w polskiej konstytucji. "Cieszy również fakt - dodał - że to, co zostało zapisane w konkordacie i siłą rzeczy formalnie dotyczy jedynie Kościoła katolickiego, zostało później przez przepisy polskiej konstytucji rozszerzone na pozostałe uznane w Polsce Kościoły i wspólnoty wyznaniowe".
Mówiąc o historii dawnej Rzeczypospolitej podkreślił znaczenie tolerancji jaka ją charakteryzowała i przypomniał zwołanie przez króla Władysława IV w Toruniu "Colloquium Charitativum" (1645 r.), które było jednym z pierwszych pokojowych dialogów między katolikami a protestantami w Europie.
Kard. Parolin wyraził uznanie dla "dla skonsolidowanego dialogu i coraz lepszej współpracy Polski i Stolicy Apostolskiej, także na forum międzynarodowym, w promowaniu i obronie podstawowych wartości społeczności ludzkiej, a w szczególności prawa do wolności religijnej". Dodał, że "każde naruszanie czy arbitralne ograniczanie wolności religijnej uderza w samo społeczeństwo i szkodzi realizacji jego najbardziej szlachetnych celów".
Wolność religijna jest "nieodzowna, ale i twórcza, w poszukiwaniu równowagi i porozumienia wokół podstawowych wartości, bez których społeczność ludzka by się nie ostała" – podkreślił sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej.
Była premier Hanna Suchocka zwróciła uwagę, że wznowienie stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską otwierało nowy rozdział w historii Polski oraz że decyzja ta została niezwykle pozytywnie przyjęta w społeczeństwie. Przypomniała, że łączące Polskę od wieków łączyły stosunki dyplomatyczne z papiestwem i Stolicą Apostolską, w wyniku zmian politycznych po II wojnie światowej i znalezienia się Polski w obrębie wpływów Związku Radzieckiego zostały jednostronnie zerwane przez władze komunistyczne.
Sytuacja ta nie uległa zmianie w związku z historycznym wyborem kard. Wojtyły na papieża, niemniej przez kolejnych 11 lat pontyfikatu Jana Pawła II nie było oficjalnych relacji dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Sytuacja uległa wyraźnemu przyspieszeniu w 1989 r., zaś po wyborach 4 czerwca wydarzenia potoczyły się z dynamiką, jakiej chyba nie oczekiwano – mówiła Hanna Suchocka.
Przypomniała, że oficjalny komunikat o wznowieniu stosunków dyplomatycznych ogłoszono 17 lipca 1989 r. oraz że ułożenie nowych stosunków ze Stolicą Apostolską było jednym z priorytetów rządu Tadeusza Mazowieckiego.
B. premier wspomniała, że przybycie do Polski jesienią 1989 r. pierwszego po prawie 50 latach nuncjusza apostolskiego, którym został abp. Józef Kowalczyk, było wydarzeniem bardzo oczekiwanym. Złożył on listy uwierzytelniające 6 grudnia 1989 roku, zaś 16 czerwca 1990 listy uwierzytelniające złożył nowy ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej prof. Henryk Kupiszewski.
Dzięki tym wydarzeniom możliwe było rozpoczęcie prac nad wynegocjowaniem umowy pomiędzy Polską a Stolicą Apostolską. B. premier zaznaczyła, "że zawarcie konkordatu wpisywało się wyraźnie w nurt ówczesnej polskiej polityki zagranicznej, której jednym z elementów, obok zawierania stosunków dyplomatycznych, było także suwerenne zawieranie nowych umów międzynarodowych z poszczególnymi państwami (a nie via Moskwa, jak dotychczas)". Nowy konkordat polski został podpisany 28 lipca 1993 r. Jego ratyfikacja przez parlament nastąpiła dopiero 5 lat później w 1998 r.
Była ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej wyraziła opinię, że konkordat stworzył "podstawy do normalizacji, które przekraczały wąskie relacje tylko między Kościołem katolickim a państwem, stal się swoistym narzędziem ekumenicznym w stosunku do innych Kościołów i wspólnot wyznaniowych w Polsce".
Podczas sesji zaprezentowano też specjalną publikację książkową przygotowana z okazji 25-lecia wznowienia wzajemnych relacji. Zawiera teksty dwóch Sekretarzy Stanu Stolicy Apostolskiej, kardynałów Pietro Parolina oraz Angelo Sodano a także abp. Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski a przedtem Nuncjusza Apostolskiego w Warszawie, który uczestniczył w negocjacjach nad Konkordatem oraz Hanny Suchockiej, której rząd podpisał ten historyczny dokument. Są też teksty kard. Stanisława Dziwsza, osobistego sekretarza Jana Pawła II i najwybitniejszych polskich konstytucjonalistów, profesorów Wojciecha Łączkowskiego i Andrzeja Zolla oraz wielu innych osobistości.
"Książka pokazuje, że dobre relacje ze Stolicą Apostolską oraz Konkordat stanowią duże osiągnięcie polskiej demokracji po 1989 r." – podkreślił prezentując książkę prezes KAI Marcin Przeciszewski.
Jego zdaniem książka zawierająca cenne fakty, przemyślenia i komentarze dotyczące znaczenia relacji Polski ze Stolicą Apostolską, stanowi istotny wkład do debaty publicznej. "Ukazuje znaczenie jakie dla odradzającego się w 1989 roku państwa polskiego miało nawiązanie pełnych stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Oznaczało docenienie przez Stolicę Apostolską przemian, jakie dokonały się w Polsce. Wyznaczało też kierunek dalszego rozwoju Polski, poprzez powrót do rodziny demokratycznych, europejskich państw, respektujących prawo do wolności religijnej" – powiedział szef KAI.
W uroczystej sesji zorganizowanej w Sekretariacie KEP uczestniczyli m.in. sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Pietro Parolin, nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Piotr Nowina-Konopka, przedstawiciele władz państwowych, korpus dyplomatyczny przedstawiciele innych wyznań i religii.
W spotkaniu uczestniczyło kilkudziesięciu polskich hierarchów, w tym przewodniczący Episkopatu abp Stanisław Gądecki, metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, prymas Polski abp. Wojciech Polak i prymas senior Józef Kowalczyk, który był pierwszym powojennym nuncjuszem apostolskim w Polsce.
http://ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x79199/sesja-z-okazji-lecia-stosunkow-dyplomatycznych-pomiedzy-stolica-apostolska-i-polska/